Η ιατρική πορεύεται και εξελίσσεται μαζί με τον άνθρωπο από καταβολής κόσμου, σε μια ατέλειωτη προσπάθεια να θεραπεύει τη νόσο, ν' ανακουφίζει τον πόνο, να προστατεύει τη ζωή.

Αν και ο Ιπποκράτης από τον 5ο κιόλας αιώνα π.Χ. μίλησε πρώτος για τις ψυχικές παθήσεις και τις ερμήνευσε ως εκδήλωση σωματικής διαταραχής, η ψυχιατρική στην πορεία των αιώνων, μέχρι και σήμερα, δυσκολεύτηκε να πείσει την κοινωνία να αποβάλλει τις εσφαλμένες πεποιθήσεις, τις δοξασίες και τις προκαταλήψεις γύρω από τους ψυχικά πάσχοντες. Κατάφερε όμως να κατανοήσει, να εξηγήσει, να αντιμετωπίσει ή και να θεραπεύσει τις ψυχικές ασθένειες, ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο όπως και η σωματική ιατρική.

Σήμερα, γνωρίζουμε. Και αφήνοντας πίσω μας το φόβο και την προκατάληψη, μπορούμε να μιλήσουμε ανοιχτά. Για την κατάθλιψη, την ψύχωση, την διαταραχή πανικού, την σχιζοφρένεια, τις φοβίες.

• Τι είναι οι ψυχικές διαταραχές;
Πρόκειται για σύνολο εκδηλώσεων από την ψυχική σφαίρα που έχουν διαφορετική ένταση και βαρύτητα σε κάθε άνθρωπο. Οφείλονται σε μείωση ή αύξηση κάποιων ουσιών που λέγονται νευροδιαβιβαστές οι οποίες βρίσκονται στον εγκέφαλό μας σε διαφορετικές αναλογίες και ποσότητες. Μ' άλλα λόγια, κάθε μας σκέψη, κάθε συναίσθημα και κάθε διάθεση είναι το αποτέλεσμα μιας αλυσίδας χημικών αντιδράσεων και όχι κάτι ανεξήγητο. Οποιαδήποτε βλάβη σε κάποιον κρίκο αυτής της αλυσίδας, οδηγεί σε διαταραχή.

• Πού οφείλονται οι ψυχικές διαταραχές;
Η αιτιολογία τους είναι πολυπαραγοντική. Δηλαδή, δεν υπάρχει μία και μόνη φανερή αιτία. Συχνά αλλά όχι πάντα, υπάρχει ιστορικό ψυχικής νόσου στην οικογένεια. Αυτό αποτελεί μια κληρονομική επιβάρυνση, που καθιστά το άτομο πιο ευάλωτο στις δυσκολίες της ζωής και πιο δεκτικό στις αρνητικές επιδράσεις του περιβάλλοντος.

• Υπάρχει θεραπεία;
Οι περισσότερες ψυχικές παθήσεις αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με τα σύγχρονα φάρμακα ή μια θεραπευτική διαδικασία που λέγεται ψυχοθεραπεία ή με συνδυασμό και των δύο ανάλογα με το είδος, τη σοβαρότητα και την ένταση των συμπτωμάτων και το είδος της διαταραχής. Κάποιες παθήσεις, όπως η σχιζοφρένεια και η διπολική διαταραχή είναι σαν τον σακχαρώδη διαβήτη, δηλαδή δεν θεραπεύονται με την έννοια της οριστικής ίασης αλλά με την κατάλληλη προφυλακτική αγωγή, ο ασθενής μπορεί να συνεχίζει τη ζωή του χωρίς υποτροπές και τους κινδύνους που αυτές επιφέρουν. Άλλες παθήσεις, όπως η κατάθλιψη και η διαταραχή πανικού, χρειάζονται θεραπεία για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε να εδραιωθεί το αποτέλεσμα και να μην υπάρχουν υποτροπές. Όπως ισχύει για κάθε άλλη πάθηση στην ιατρική, η θεραπεία και των ψυχικών παθήσεων είναι αποτελεσματικότερη όσο νωρίτερα αρχίζει. Αρκεί να ζητήσουμε βοήθεια έγκαιρα. Να ξεπεράσουμε το φάσμα της ενοχής, της ντροπής και της μοναξιάς και να ζητήσουμε συμπαράσταση από τους δικούς μας ανθρώπους και βοήθεια από τους ειδικούς.